Als (aanstaande) ouder heb je misschien wel eens gehoord over baby- en kindergebaren. Bij onze tweeling – inmiddels 2,5 jaar – zijn we er fanatiek mee aan de slag gegaan. En met resultaat! Babygebaren hebben bij onze kinderen echt geholpen om al vroeg hun behoeften te kunnen uitdrukken. Ik vertel je over onze ervaring en geef praktische tips hoe je babygebaren kunt inzetten.

Babygebaren gebruiken: waarom?

Als mensen zien dat wij gebaren gebruiken met onze kinderen, zijn ze vaak nieuwsgierig hoe we op dat idee kwamen. In ons geval was dat vrij simpel: we hadden al gezien hoe mijn zus het met haar kinderen had gedaan. Zo was er een neefje dat al heel jong flink grijnsde als zijn moeder al gebarend vroeg of hij melk wilde drinken. En een ander neefje zat nog voor zijn eerste verjaardag vrolijk ‘meer’ te gebaren toen we samen aan het kerstdiner zaten.

Dat is wat mij betreft ook direct de belangrijkste reden om baby- en kindergebaren te gebruiken: je geeft je kind de mogelijkheid om al vroeg met je te communiceren. Natuurlijk is huilen of lachen ook een vorm van communicatie, maar met gebaren kan een kind nog concreter aangeven wat hij of zij wil. Omdat leren praten motorisch gezien een stuk lastiger is dan gebaren maken, is het een ideale manier om je kind al eerder gebruik te laten maken van taal.

Je kunt je wel voorstellen dat een kind dat heel duidelijk in zijn hoofd heeft wat het wil, maar dat niet duidelijk kan maken, behoorlijk gefrustreerd kan worden. Gebaren gebruiken verbetert zo dus de communicatie tussen jou en je kindje.

Gebaren met je kindje: gebruik NGT!

Als je wil gaan beginnen met gebaren, is er wat mij betreft één ding heel belangrijk: gebruik gebaren die komen uit de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Elke gebarentaal is namelijk anders! Als je zomaar ergens gebarenkaarten vandaan halen, kunnen die bijvoorbeeld gebaseerd zijn op ASL (American Sign Language) En sommige aanbieders van materialen voor baby- en kindergebaren krijgen het zelfs voor elkaar om zelf gebaren te verzinnen die ze logischer vinden.

Misschien denk je nu ‘mijn kind is niet doof, wat maakt het dan uit wat voor gebaren ik gebruik?’ Nou, wat mij betreft is het heel simpel: als je toch gebaren aan het leren bent, kun je net zo goed de gebaren kiezen uit een officiële Nederlandse taal – want dat is NGT. Hoe meer mensen (een beetje) NGT beheersen, hoe fijner dat is voor dove mensen. En stel je voor dat je kind in een speeltuin of zelfs op school eens een doof kind tegenkomt, hoe leuk is het dan als ze met elkaar kunnen communiceren?

Online kun je talloze boeken, gebarenkaarten en video’s vinden (betaald of gratis). Even dubbelchecken of ze NGT gebruiken en you’re good to go!

Welke gebaren leren aan baby

NGT is een volwaardige taal met gebaren voor vrijwel elk woord. (Fun fact: als er nog geen gebaar is voor een woord, worden ze bedacht. Bijvoorbeeld toen Cas meedeed met Heel Holland Bakt en er meer bakgerelateerde gebaren nodig waren.)

Maar waar begin je dan, als je gebarentaal in wil gaan zetten met je kind? Wij vonden YouTube uiteindelijk het makkelijkst werken, bijvoorbeeld de kanalen van Wapperkids en Het gebaar van de dag. Daarnaast zou je ook de Gebarenchallenge van Bianca, die zelf doof is, kunnen gaan doen.

Als je een baby of dreumes in huis hebt, is het natuurlijk heel handig om gebaren te leren die aansluiten bij hun leven. Denk aan melk, eten, drinken, boterham, speentje… Dit filmpje van Wapperkids geeft een heel handige basis.

Hierna hebben we nog allerlei gebaren voor dieren geleerd – gewoon omdat we het leuk vonden – en verder zoeken we nu eigenlijk elk gebaar op waar we nieuwsgierig naar zijn. Zo hebben wij én de kinderen al heel wat NGT geleerd!

Babygebaren gebruiken: praktische tips

1. Mijn eerste tip is om, mocht je nog geen kind hebben, alvast te beginnen met gebaren leren tijdens de zwangerschap en vanuit daar te blijven oefenen en herhalen. Je hebt nog de tijd – en de breincapaciteit – dus dan kun je maar beter alvast een basis leggen.
2. Motorisch gezien zouden kinderen vanaf ongeveer negen maanden klaar moeten zijn om zelf te gaan gebaren. Je kunt natuurlijk gewoon al eerder beginnen, bijvoorbeeld vanaf een maand of zes. Wij zagen dat onze kinderen al, voordat ze zelf gingen gebaren, duidelijk reageerden op onze combinaties van gebaren en gesproken taal. Hoe meer taal-input, hoe beter!
3. Zet de gebaren die je kent zo veel mogelijk in. Bij dagelijkse gebeurtenissen, maar ook bij het zingen van liedjes (op YouTube vind je een flink aantal voorbeeldfilmpjes) of het voorlezen van boekjes.
4. Als je kind ook naar de opvang, grootouders of een oppas gaat, vraag dan of zij ook wat gebaren willen leren. Als je ze kunt laten zien hoe (en dát) het werkt, staan mensen er vaak erg voor open. Zelfs als ze het zelf niet zien zitten om te gebaren, zorg er dan in elk geval voor dat ze weten wat een kind met een bepaald gebaar bedoelt. Zo gaven onze kinderen bijvoorbeeld al best vroeg aan dat ze wilden drinken of slapen. Wel zo fijn als hun communicatie (goed) geïnterpreteerd kan worden.

Ervaring met babygebaren

Wij zijn nog altijd heel blij dat we gebaren hebben gebruikt met onze kinderen. Ze zijn eigenlijk nooit echt gefrustreerd geweest, doordat ze met gebaren altijd een extra mogelijkheid hadden om zichzelf uit te drukken. Zo keek mijn moeder – ondanks de ervaringen met haar andere kleinkinderen – gek op als de kinderen op een gegeven moment bij de deur naar de gang gingen staan om ‘slapen’ te gebaren, om vervolgens boven in bed direct te gaan tukken. Ook vond ik het heel leuk om te zien hoe ze al jong zinnetjes maakten met gebaren. Bijvoorbeeld ‘waar papa’ of, toen er eens een stukje brood op de grond was gevallen ‘brood grond’.

Ben jij bekend met babygebaren of NGT? Ik ben benieuwd naar je ervaringen!