Een tijd geleden vroeg mijn Q&A a day of mensen kunnen veranderen. Daar antwoordde ik volmondig ‘ja’ op. Ik denk namelijk dat er in de huidige wereld, waarin iedereen lyrisch is over persoonlijke groei en uit je comfortzone stappen, nog veel te weinig ruimte is voor mensen die daadwerkelijk een – kleine of grote – transformatie doormaken. Zit je eenmaal in een hok, kom je er in de ogen van anderen nooit meer uit. En dan heb ik het niet eens over hokjes op basis van geslacht, afkomst of uiterlijk, en ook niet over de vraag of je van pure evil kan veranderen in een goed mens (als daar überhaupt definities van bestaan).

Hokjesdenken

Nee, waar het mij om gaat, is dat het lijkt alsof je, eenmaal in een bepaald hokje bent geduwd op basis van iets in je gedrag of persoonlijkheid, wordt geacht nooit meer van gedachten te veranderen. Roep je op je 14e dat je baby’s haat en dat je echt nooit een kind hoeft, word je als je dubbel zo oud bent daar opeens fijntjes op gewezen. Als je heel blij je babynieuws vertelt, komt er zo’n sneer: “jij wilde toch geen kinderen?” Of als je vroeger niet vooruit te branden was tijdens de gymles, en jaren later het roer omgooit om een fit girl te worden, er ook achter je rug om wordt gefluisterd hoe belachelijk en niet-jou het is. Alsof je niet van mening mag veranderen, of het roer omgooien niet oké is.

Verbazen en veroordelen

Natuurlijk, als je zelf verandert, voelt dat vaak heel geleidelijk. Je brengt nou eenmaal elke seconde van je leven met jezelf door, dus het is niet gek dat veranderingen in je eigen innerlijk, uiterlijk of gedrag  jou niet altijd opvallen. En ook ik heb wel eens met grote ogen gekeken als ik iemand na elkaar jaren niet gezien te hebben een compleet ander iemand voor me zag staan. Verbazing is ook niet erg, maar veroordeling? En je vervolgens misschien wel zitten te verkneukelen samen met iemand anders, want hij of zij ZÓ, dat kan toch echt niet.

Hokjes en hypocrisie

In de “groene” wereld kom je ook vaak hokjes tegen. Nu ben ik zelf geen vegetariër of veganist (en ook geen fit girl – bewaar me – of (voormalig) kinderhater trouwens), maar het verbaast me echt hoe het er daar aan toe kan gaan. Allerlei oordelen over wat je wel en niet doet. Als je geen vlees eet en wel vis word je zo’n beetje gebombardeerd tot nepvegetariër. En waarom je als “volledige” vegetariër dan wel leren schoenen hebt. Of een ei eet. Of een vliegenmepper in huis hebt. Lees Iris’ stuk over ongevraagd advies er maar eens op na.

En zulk advies komt dan niet eens altijd van mensen die het zelf wel perfect doen. Vrolijke vleeseters (ik ben er zelf een) die dan een vegaburger etende burger (sorry, flauw – mijn grapje bedoel ik, niet de vegaburger) van vragen op een vervelend toontje voorzien. Of mensen die zelf wel een paar kilo kwijt zouden willen die over iemand met een maagband zeggen dat dat wel lekker makkelijk is, als je er zelf niets voor hoeft te doen. Of een “zij is zó saai sinds ze niet meer rookt”, van iemand die stiekem baalt van al haar eigen mislukte stoppogingen. Want het leven is veel leuker als we anderen even veel verandervrijheid gunnen als we zelf zouden willen krijgen, toch?

Je verandert nooit echt. Je wordt alleen steeds meer jezelf.

— Marijn Fidder (@MarijnFidder) 19 juni 2012