Welkom bij de kleding-editie van Limburgliefde! En nee, deze blogpost gaat niet over Limburgse kledingstukken, maar wel over een aantal mooie dialectwoorden rond het thema kleding. Weet jij al wat een waemeske, kammezaol, nonde(d)ju(u)ke, sjlieps, kleid of vaemke is?

Kleid/klidje

Laten we beginnen bij het makkelijkst te herleiden woord. In Vlaanderen wordt een jurk(je) een kleed(je) genoemd, wat veel Nederlanders grappig vinden. Een Limburger zal het echter niet verbazen, want ook wij noemen een jurk een kleid. Verkleind is het een klidje, ook wel eens geschreven als kleadje/klaedje.

Nondejuke, sjlieps en krevat

Als een Limburgse man in een net pak verschijnt, draagt hij om zijn nek geen stropdas of vlinderstrikje, maar unne sjlieps/krevat of nonde(d)ju(u)ke. Het woord nondedjuuke/nondejuke wordt behalve in Limburg ook in Brabant gebruikt voor vlinderstrik. Naar de herkomst van dit dialectwoord moeten we gissen, al is er natuurlijk makkelijk een mooi verhaal bij te fantaseren met iemand die er moeite mee had het rond zijn hals te krijgen.

Het woord krevat betekent stropdas en wordt vooral in Zuid-Limburg gebruikt. Het is duidelijk gebaseerd op het Franse cravate, dat op zijn beurt weer verwijst naar de das die Kroatische huurlingen in het Franse leger droegen. Ook unne sjlieps is een stropdas. Ik kan me goed voorstellen dat het te maken heeft met een slip in de betekenis van ‘afhangend kledingstuk‘.

Waemeske/kammezaol

Een waemeske is een giletje. Ik heb het altijd al een heel leuk woord gevonden, maar ik kom nu pas achter de oorsprong. Het komt van wambuis, een ouderwets kledingstuk voor heren. Het werd als een soort vest gedragen, direct op de buik. Het Germaanse wamba/wambe betekent op zijn beurt dan ook weer buik. Gotta love taal!

Ook een kammezaol (of de verkleinde versie kammezeulke) is een soort vest/borstrok/hemd. Ook dit dialectwoord komt absoluut niet uit de lucht vallen. Vergelijk maar met camisole, dat zowel in het Engels als Frans hemd(je) betekent. En wat dacht je van het Italiaanse camicia of de Spaanse en Portugese camisa’s (overhemden)? En als je dan nog dieper in het verleden duikt, kom je uiteraard bij het Latijn uit: camisia (hemd).

Vaemke

Last but not least: een van mijn favoriete Limburgse woorden ooit. Het is geen kledingstuk, maar heeft er wel mee te maken. Iedereen heeft namelijk wel eens een vaemke aan een kledingstuk gehad. Zo’n irritant loshangend draadje, dat je pas ziet als je het kledingstuk in kwestie al aan hebt. Meestal zit het ook aan de achterkant, zodat het extra lastig is om jezelf ervan te bevrijden… In het Nederlands zul je het dan gewoon een draadje noemen, maar geef toe: vaemke is toch veel leuker?

Welke van deze dialectwoorden kende jij al of juist nog niet?