Het mocht niet ontbreken in mijn rubriek over Limburg: een stuk over carnaval. En wat is nu een beter moment om erover te schrijven dan op de 11e van de 11e, de dag dat het Vrijthof in Mestreech afgeladen vol staat met mensen die om 11.11 uur de start van het carnavalsseizoen samen vieren? Carnaval is in Limburg, veel meer dan in Brabant, een feest dat je buiten viert. En met Limburgse of Duitse muziek, in plaats van Nederlandstalige liedjes. In dit blogje deel ik wat geschiedenis met jullie, vertel ik wat typisch is voor ozze vastelaovendj en verklap ik wat ik eigenlijk zelf aan carnaval doe…

Feest voor de vastentijd

Eigenlijk is het behoorlijk slim bedacht, dat katholieke feest van ons. Waar moslims braaf meedoen aan de Ramadan en daarna het Suikerfeest vieren, gaan de katholieken voor méér feesten en minder vasten. Eerst carnaval (vastelaovendj -> vastenavond) vooraf aan de veertigdagentijd, en erna Pasen. De traditie rond het (deels) vasten verdwijnt steeds meer, maar de feesten zijn gebleven. In Limburg én Brabant, en ook in Zeeland en delen van Gelderland vieren ze mee.

Rijnlands versus Bourgondisch carnaval

Hoewel we allebei een zachte g hebben, vieren onze mede-frietzeggers en wij carnaval toch op heel andere manier. Het grootste deel van Brabant viert het Bourgondische carnaval. Er zijn overeenkomsten, zoals de optochten en dweilorkesten (of joekskapelle, zoals wij ze noemen), maar ook de nodige verschillen. Net zoals kenmerken van onze Limburgse dialecten gelijk zijn over de Duitse grens, komt ook onze carnavalstraditie uit het Rijnland, en om specifiek te zijn uit Keulen. Die lieten zich op hun beurt weer inspireren door het Venetiaanse carnaval. Uitbundige kostuums, schmink en de typische “zittingen” als aadwiever-balle. Ook hoor je hier, naast de Limburgse liedjes, dus veel Duitse muziek. Kom niet aan met Viva Hollandia van Wolter Kroes hier. Het schijnt dat Wolter juist nadat hij zag hoe het Limburgse carnavalspubliek losgaat op Viva Colonia op het idee kwam om deze Nederlandse versie te maken.

De mooiste Limburgse carnavalsliedjes

Hoewel Hollenjers volgens mij geen hoge pet op hebben van onze carnavalsmuziek, ben ik er echt dol op. Elk jaar wordt het LVK, Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer, gehouden, en deze wedstrijd winnen staat garant voor talloze optredens in het seizoen. Het mooie is dat de winnaars zelden eendagsvliegen zijn, en ook niet-winnaars veroveren vaak een plekje in de carnavalswereld. Zo is er een mooie mix ontstaan van echte evergreens als Van Eysde tot de Mookerhei  en de liedjes van Beppie Kraft, die als koningin van de Limburgse carnavalsmuziek elk publiek aan het sjoenkele krijgt. Want lang niet alle vastelaovesmuziek is uitbundig. De sfeer van het feest en het gevoel vangen is veel belangrijker, en dat kan ook met prachtige ballads. Dit zijn een paar van mijn favorieten, in verschillende tempo’s en stijlen.

Beppie!

W-Dreej

Een recente ballad die evergreen-potentie heeft

Klassieker

Tekstueel pareltje van Frans Pollux

Hoe ik carnaval vier

Je zou nu misschien denken dat ik je ga vertellen dat ik niet kan wáchten tot ik los mag met carnaval, maar stiekem ben ik helemaal niet zo’n carnavalsvierder. Ik hou van de muziek, en ik geniet graag mee van de tv-beelden vanaf het Vrijthof, uit de Zoepkoel of van de Roermondse Sjtasiefestasie. De behoefte om me in het feestgedruis te storten heb ik echter niet. Zonder alcohol kun je prima een geweldige tijd hebben, weet ik uit ervaring. Als je denkt dat het alleen maar om zuipen draait, blijf dan ver weg. Mijn twee problemen zijn dat ik én niet hou van het stappen in kroegen ’s avonds, én dat ik een hekel aan me verkleden. Ja, beetje een anticlimax dit, maar ik hou het dus bij op afstand meegenieten en wat lokale optochten bezoeken. Ook de optochten zijn voor mij onlosmakelijk verbonden met de kern van carnaval: samen iets moois maken en spotten met de gevestigde orde. O, en de vastelaovesgezet (carnavalskrant) die vrijwel elke vereniging uitbrengt, geweldig. Lokaal georiënteerde sjaele zeiver, beter wordt het niet. En daarvoor hoef ik gelukkig geen pekske aan, om daarvan mee te genieten.

Vier jij carnaval?