Mijn hond Sproet heeft best een druk leven. Naast de functies van Senior Huishond en Awesome Agility Dog heeft ze nog een ander baantje. Sproet is namelijk ook vrijwilliger. Eén of twee keer per maand gaat ze ouderen entertainen in zorginstellingen. En aangezien ze niet kan autorijden en er iemand moet zijn om alles in goede banen te leiden, ga ik met haar mee. We doen dit bijzondere vrijwilligerswerk inmiddels al ruim twee jaar en ik vertel je er graag meer over!
Vrijwilligerswerk: met je hond ouderen bezoeken in zorginstellingen
Sproet en ik bezoeken op dit moment meerdere zorginstellingen. Sommigen zijn puur gericht op mensen met dementie, anderen kennen een bredere opzet. Een enkele keer hebben we een één-op-één-bezoekje gehad bij iemand, maar verder bezoeken we altijd woonkamers waar een heleboel mensen tegelijk zijn. Dat vind ik voor mezelf het leukst, maar ook het fijnst voor Sproet. Dan heeft ze lekker de ruimte om rond te dartelen, kan ze ook een rustig plekje opzoeken als ze dat wil (wat eigenlijk nooit het geval is, haha) en is het allemaal wat vrijer.
Wat we doen tijdens een bezoek? Bij binnenkomst laat ik Sproet op de plekken waar ze al gewend is eigenlijk vrijwel direct los. Sproet gaat dan meestal eerst een rondje maken langs de aanwezige medewerkers voor ze de bewoners opzoekt. Ik zet een bakje met water voor haar neer, en dan probeer ik haar wat meer naar de bewoners te leiden. Daarvoor zijn we er tenslotte! Als extra service maakt Sproet ook even de vloer schoon – ze vindt altijd elk kruimeltje.
In het begin probeer ik Sproet even bij iedereen langs te laten gaan. Soms kunnen mensen haar even aaien, maar meestal heeft ze het te druk met eten zoeken. Om haar aandacht te krijgen, pak ik er dan meestal een balletje bij. Ik laat haar wat simpele trucjes doen (zitten, liggen, pootje, draaien) en gooi dan met de bal. De meeste mensen vinden het ook heel leuk om de bal voor haar te gooien. Het mooie is dat Sproet dan ook altijd heel gefocust naar ze kijkt tot ze de bal gooien. Ik zie mensen dan genietend en/of gebiologeerd naar haar kijken.
Uiteraard heb ik ook altijd snoepjes bij me, maar die bewaar ik meestal tot het laatst. Anders blijft Sproet namelijk bedelen. Zo van: Je had toch snoepjes? Geef me alles! Nu! Dat is natuurlijk niet zo handig. Soms zet ik de snoepjes in om haar naar mensen toe te laten gaan waaraan ik zie dat ze dat heel graag willen. Verder verstop ik vaak snoepjes in de ruimte of in een snuffelmat, en ik eindig meestal met onze geavanceerde trucjes (mooi zitten, pang – neervallen op haar rug – en in mijn armen springen). Dat vinden de mensen altijd helemaal fantastisch. Met dank aan Vriend O. die met zijn eindeloze geduld Sproet bijna alle kunstjes heeft geleerd. En ik maar met de eer strijken…
De waarde van een bezoekhond in de zorg: hoe reageren mensen?
Veel van de mensen in de instellingen die ik bezoek hebben een lichte of zwaardere vorm van dementie. Dat betekent dat ze soms elke paar minuten vragen hoe de hond heet. Of dat ze elke keer dezelfde grap maken, of steeds hetzelfde zeggen. Ik ga daar dan uiteraard steeds serieus en respectvol op in, maar stiekem moet ik er soms wel om moet lachen. En verder vind ik het natuurlijk ook helemáál niet erg als mensen wel honderd keer zeggen wat voor lieve en mooie hond het toch is, haha.
Mensen met dementie bezoeken betekent helaas ook dat sommige mensen amper meer kunnen reageren. In het begin vond ik het wel eens ongemakkelijk als de helft van de groep voornamelijk voor zich uit staarde. Aan het einde van een van zulke bezoeken zei een medewerker eens “Wow, iedereen is wakker! Dat gebeurt normaal echt bijna nooit op dit tijdstip. Meestal slaapt de helft.” Dat vond ik heel mooi om te horen, dat er toch voor bijna iedereen wel een effect merkbaar is. Ook heel bijzonder zijn de momenten waarop je ziet dat iemand er dankzij de interactie met Sproet weer héél even bij is. Soms duurt het maar een paar seconden, maar het blijft prachtig.
Een hond zien roept ook vaak herinneringen op aan vroeger. Mensen vertellen over de huisdieren die ze zelf hadden, en soms worden mensen zelfs emotioneel. De herinneringen aan vroeger zijn trouwens niet altijd positief. Er zijn ook wel eens mensen bij die roepen dat zo’n hond niet in huis hoort. Tja, het hoort erbij. En ik zal nooit vergeten hoe een paar dames die wél blij waren met de komst Sproet hun medebewoonster in onbedekte termen vertelden dat ze haar mond dicht moest houden omdat ze “ook altijd wat te zeuren had”…
Zelf met je hond zorginstellingen bezoeken?
Met je huisdier vrijwilligerswerk doen in de zorg is enorm mooi en dankbaar werk, maar er zijn wel wat dingen waar je op moet letten. De veiligheid van je dier is heel belangrijk. Dat betekent: altijd alert zijn. De mensensnoepjes of -koekjes die mensen goedbedoeld willen geven, zijn nu eenmaal niet zo gezond voor je hond. Ook hebben sommige mensen de neiging om te dicht bij Sproets ogen te aaien, wat ze niet prettig vindt.
Daarnaast moet je ook heel goed in de gaten houden of je je hond wel een plezier doet met de bezoekjes. Sproet is dol op aandacht en gaat in het dagelijks leven vaak naast willekeurige mensen zitten om geknuffeld te worden, maar andere honden vinden onbekenden misschien wel eng. Zorg ervoor dat je stresssignalen bij je hond kunt herkennen en speel daarop in. Veel stichtingen voor knuffel- of snoezeldieren bieden ook cursussen en/of een gedragstest aan. Heel handig!
Stichtingen voor dieren in de zorg
Een grotere stichting die volgens mij landelijk opereert is ZorgDier. Sproet en ik “werken” zelf via Stichting MensenDieren (Zuid- en Midden-Limburg). Ik kwam hier per toeval bij terecht, maar ik ben erg blij met het kleinschalige karakter. Ik heb regelmatig contact met de coördinator en een paar keer per jaar zijn er activiteiten waar je je medevrijwilligers kunt ontmoeten. Leuk en leerzaam!
Als je zelf een stichting in de buurt wil vinden, googel dan vooral even op wat relevante trefwoorden (bezoekhond, zorgdier, vrijwilligerswerk hond…) en jouw woonplaats/regio. Is er geen stichting bij jou in de buurt te vinden vinden? Dan kun je natuurlijk altijd contact opnemen met een zorginstelling in je woonplaats. Meestal hebben ze activiteitenbegeleiders in dienst waarmee je je idee kunt bespreken. Denk eraan: de veiligheid en het welzijn van je hond staan voorop!
Het fenomeen knuffeldieren of snoezeldieren beperkt zich trouwens niet tot honden: ik ken ook verhalen over konijnen, cavia’s of zelfs een halve kinderboerderijen die op bezoek gaan in zorginstellingen.
Zou knuffelvrijwilliger worden iets voor jou(w dier) zijn?
28 oktober 2019 om 07:56
Wat gaaf, zo’n baantje voor jou en je hond!
Pippa zou hiervoor niet geschikt zijn, denk ik. Zij is echt nog iets te energiek voor de doelgroep. 😉
Maar op het schoolplein staat ze inmiddels al bekend als de hond die zo braaf op haar baasje wacht, ’s morgens. Bij onze school is er namelijk de gewoonte voor ouders op de school in te lopen, dan kan zijn natuurlijk niet mee. Dus de meeste kinderen weten wie ze is en ze krijg heel veel liefde in die paar minuutjes, terwijl de directeur van de school – die altijd buiten staat om kinderen te verwelkomen – een oogje in het zeil houdt om te zien of het allemaal nog wel hondvriendelijk gaat.
28 oktober 2019 om 08:43
Dit is gaaf! Ik wist helemaal niet dat dit gebeurde, maar ik vind het echt een heel mooi initiatief.
28 oktober 2019 om 12:51
Wat onwijs tof zeg! Zo mooi dat jullie je hiervoor inzetten. Kende dit ook helemaal niet eigenlijk, maar het is echt wel een goed initiatief!
28 oktober 2019 om 15:30
Wat een mooi initiatief. Ik kan me voorstellen dat dit voor alle partijen mooie momenten oplevert.
28 oktober 2019 om 21:43
Wat mooi zeg. Goed dat jullie dit doen.
28 oktober 2019 om 23:04
Ja, dat zie ik Sproet wel doen. En jou trouwens ook. Jij bent goed met mensen (heb ik zelf mogen ervaren).
Ik heb geen huisdieren meer, dus helaas… er valt niks aan te bieden.
29 oktober 2019 om 08:13
Wat mooi dit doet. Ik zie wel Sproet wel doen. Mooi werk… Ik heb konijn. Ik wil je succes wensen.
29 oktober 2019 om 08:14
Prachtig hond om te zien.
29 oktober 2019 om 08:17
Ik wist helemaal niet dat dit bestond! Wat een mooi initiatief! En wat leuk dat je daaraan mee doet!
29 oktober 2019 om 18:45
Wat leuk dat je dit doet! Heb zelf jammer genoeg geen huisdieren, maar hoop dat je zo inderdaad meer mensen inspireert om hetzelfde te doen ☺️
30 oktober 2019 om 11:10
Wat goed dat jullie dit samen doen. De oudjes vinden het vast geweldig!
1 november 2019 om 09:52
Wat goed, zeg. Ik wist niet eens dat dat kon. Ik zou dat ook best willen. Maar onze kat niet, vrees ik.
2 november 2019 om 17:49
Wat gaaf! Ik kende dit nog niet, toch geloof ik wel in het positieve effect van huisdieren op demente mensen. Zelf heb ik twee katten die erg bang zijn. Maar als ik huisdieren zou hebben die er wel goed mee overweg zouden kunnen dan zou ik me zeker aanmelden.