Bloed is leven. Dat is het prachtige motto van Sanquin, de Nederlandse bloedbank. Zelf ben ik al sinds mijn 18e bloeddonor. Dat voelde voor mij heel vanzelfsprekend, want mijn moeder gaf al jaren het goede voorbeeld. Inmiddels ben ik overgestapt op plasma en heb ik al bijna 100 donaties op de teller staan. In deze roerige tijden zijn bloed- en plasmadonoren nóg meer nodig dan normaal. Daarom vertel ik je graag meer over hoe bloed of plasma doneren in zijn werk gaat en wat mijn ervaringen bij de bloedbank zijn. Hopelijk wil jij dan straks ook een bloeddonerende superheld worden!

Bloeddonor worden: iets voor jou?

Van bloed geven heb je ongetwijfeld wel eens gehoord, maar hoe werkt het nou eigenlijk? Je meldt je online aan als nieuwe donor, en vervolgens maak je een afspraak bij de bloedbank. De eerste keer hoef je nog niet direct een halve liter bloed te doneren, maar worden er alleen een paar buisjes testbloed afgenomen. Ook neem je samen met een arts een medische vragenlijst door en worden je bloeddruk en Hb (hemoglobinegehalte – dat geeft een indicatie van of je ijzergehalte hoog genoeg is) gemeten.

Als je helemaal bent goedgekeurd, en bloed geven dus veilig is voor jou als donor en voor de ontvangers, krijg je een oproep. Daarin staat een tijdvak van twee weken waarin je gewoon de bloedbank kunt binnenlopen om te doneren. De donatie zelf duurt maar tien minuutjes, maar hou er rekening mee dat het gehele proces wat langer duurt (maximaal een uurtje).

Wat gebeurt er bij een bezoek aan de bloedbank?

Je meldt je aan bij de balie (vergeet je identiteitsbewijs niet!) en vervolgens krijg je een vragenlijst die je moet invullen. Dat moet elke keer opnieuw, omdat er altijd iets kan veranderen in je situatie. De vragenlijst bespreek je met de donorarts of een van de verpleegkundigen, en die meet vervolgens ook weer je bloeddruk en Hb. Goedgekeurd? Dan mag je door naar de afname!

Je neemt plaats in de stoel die je krijgt aangewezen. Een medewerker checkt nogmaals je geboortedatum en bereidt de donatie voor, onder andere door het ontsmetten van zijn of haar eigen handen en jouw elleboogholte. Zijn naalden niet zo jouw ding? Geef dat dan vooral aan! De medewerkers van de bloedbank zijn heel vriendelijk, en zoals ik altijd zeg: nergens kunnen ze beter prikken dan bij de bloedbank. Echt een wereld van verschil met het gewone priklab wat mij betreft.

De medewerker zoekt de ader, prikt erin en vervolgens gaat je bloed lopen. Er is een klein zakje waar testbuisjes uit worden gehaald, en een grote zak voor de echte donatie. Waarschijnlijk krijg je een sponsje om in te knijpen, zodat het soepel verloopt. Als de zak vol is, begint de machine die naast je staat te piepen. Dan mag de naald eruit, druk je het gaatje goed dicht met een watje, en daarna krijg je er een pleister of eventueel een klein drukverbandje overheen.

Na je donatie kun je niet direct de deur uit stormen. Je mag nog even lekker gaan zitten aan een grote tafel waar je wat te drinken en te eten (roze koeken!) aangeboden krijgt. Zo kun je even bijkomen en kunnen de medewerkers je nog even in de gaten houden. Geef het altijd aan als je je tijdens of na de donatie niet zo goed voelt. Niet stoer doen als je twijfelt, maar gewoon zeggen. Ze zorgen met alle liefde goed voor je!

Als je even rustig hebt gezeten, mag je naar huis en gaat je bloed – na de nodige testen – naar een patiënt die het nodig heeft. Denk aan iemand die een ongeluk heeft gehad, veel bloed verliest bij een operatie of bevalling of bijvoorbeeld kankerpatiënten van wie het ijzergehalte te laag wordt.

Plasma doneren

Plasma geven is iets minder bekend dan bloed geven, maar zeker niet minder belangrijk! Ik maakte zelf de overstap omdat mijn ijzergehalte van nature niet al te hoog is, en bloed doneren daardoor relatief veel impact had op mijn lijf. Het grote voordeel van plasma doneren is dat je je rode bloedcellen gewoon weer terug krijgt, waardoor het veel minder impact heeft op je lichaam en je hemoglobine-gehalte er dan ook niet van daalt. Daardoor kun je ook veel vaker plasma doneren: in principe elke twee weken. Zelf ga ik maandelijks.

Maarre: waar is dat bloedplasma nou eigenlijk goed voor?

Nou, voor heel veel dingen! Het is natuurlijk vooral water, maar daar zitten onder andere heel veel belangrijke eiwitten (waaronder antistoffen) en mineralen in. Een kwart van al het ingezamelde plasma gaat rechtstreeks naar patiënten, waaronder mensen met brandwonden en mensen die een chemokuur ondergaan. De rest is bestemd voor levensreddende geneesmiddelen. Daarbij moet je denken aan behandelingen voor mensen met stollingsziekten en afweerstoornissen. Zonder plasmageneesmiddelen zouden deze patiënten altijd ziek zijn of zelfs overlijden. Jouw plasma kan ze weer op de been helpen!

Heb je Corona gehad en is dat bevestigd door een test? Als je twee weken klachtenvrij bent, verwelkomt Sanquin je extra graag als plasmadonor. Je kunt dan namelijk bijdragen aan een oplossing voor dit virus.

Wat gebeurt er tijdens een plasmadonatie?

De procedure om plasma te geven duurt wat langer dan volbloed geven. Ongeveer drie kwartier zit je vast aan een ingenieus apparaat dat je bloedcellen en plasma scheidt. Daarom krijg je voorrang bij de keuring. Ook als plasmadonor vul je steeds een vragenlijst in en worden je bloeddruk en Hb gemeten.

Als je bent goedgekeurd, neem je plaats in een van de stoelen. Voor een plasmadonatie wordt een wat dikkere naald gebruikt, omdat er niet alleen bloed uit je lichaam moet komen, maar er ook weer cellen teruggeleid moeten worden. De machine neemt in een aantal ronden bloed af, haalt er plasma uit en geeft je dan de rest van je bloed weer terug. Bij de afname kun je knijpen in een sponsje, en bij de teruggave moet je dat juist niet doen. Bij mij zijn er vrijwel altijd drie rondes van afname en teruggave nodig.

Omdat de procedure van een plasmadonatie wat langer duurt, krijg je nu tijdens de donatie al wat te drinken en te eten. Als je klaar bent en het prikgaatje goed dicht is, kun je daarna direct met je drukverband om naar buiten lopen. Een plasmadonatie duurt daardoor in totaal meestal niet echt langer dan een bloeddonatie met alles erop en eraan.

Meld je aan als bloeddonor!

Ben je gezond en zie je het wel zitten om levens te redden? Check dan op de site van bloedbank Sanquin of je aan de voorwaarden voldoet om donor te worden en meld je direct aan!

Heb je nog vragen over bloed of plasma doneren? Stel ze dan gerust hieronder, of neem direct contact op met Sanquin via hun website of social media.